February 4

      Pacientemente estiven horas escoitando ao bo do Baltasar falar do Padre Xilberto que andaba sempre co dedo no nariz, ou das porcalladas que facía o Sereo co pito, que botaba mexadas que alcanzaban a regar catro ou cinco metros; das arrasadeiras que organizaba o Tucho nas noites de maio; das horas de estudio na sala de lectura onde o Padre Lourenzo topeneaba por riba de calquera libro. Todo fora deliberadamente esquencido para ter que vir este home a espertalo. Ademais non facía pausa. Xantamos, merendamos, ceamos, e o Baltasar seguía nas mesmas, coma se a súa vida non tivera cousa para ser contada, coma se a súa existencia xirase sempre no entorno daquel Seminario onde sufriramos a nenez.

 Só detivo o seu discurso ben entrada a noite, conduciume ao seu escritorio e fíxome un papel de recomendación para o seu amigo  Urreberri que dobrou e selou con moito coidado. Logo de gardalo no peto, chamou ao criado e deume as boas.

 Pola mañá nin o quixen ver. O criado ofreceuse a ilo espertar pero eu impedinllo. Asegureime de levar todo o necesario para a viaxe e partín de Burgos sen a penas saber como era.

Ía deixando de lado as torres, e rememorei  o meu Santiago. Anos atrás afastárame do mesmo xeito que agora facía, mirando para o ceo, vendo como as súas torres gabeaban por el ata bicalo.

Seguín o Camiño de Santiago sen maiores contratempos. Pasei por Santo Domingo dela Calzada, onde a un neno que  lle tiraba coios a outro desvióuselle un e case me chimpa do cabalo. Vaia forza tiña o rapaz, aínda hoxe cando hai cambio de tempo doéme o ombreiro de mil diaños. Logo foi Nájera, leda e barulleira, de xentes moi amables que me saudaban ao pasar como se me coñeceran de sempre. Logroño, onde un cego que non o era tanto quixo roubar o meu peto no mesón onde parara a facer noite, gracias que o viu o dono e de seguida lle deu uns lampreazos. Para ser cego non corría nada mal. En Viana outra muller me saíu ao camiño co conto de ser viúva, mais eu xa estaba de sobreaviso e finxín indiferencia. Estella e logo PuenteLa Reina, onde tiven a sorte ou desgracia, quen o sabe, de atopar unha comitiva presidida polo embaixador español o Príncipe de Masserano, e en cuxo séquito viaxaban máis de cen persoas con algunhas das cales fixen boas migas. Entón quedeime con eles  e cruzei os Pirineos por onde Roldán loitara cos mouros. Sen sabelo, unha xornada máis de camiño e xa estaba en Baiona procurando o salvoconduto que me había abrir ou pechar, segundo se mire, as portas da Francia.

 

Cando cheguei a poñerme diante do Diego de Urreberri, este, sen mirar para min, colleu das miñas mans a epístola que levaba e abriuna apresuradamente. Non dixo palabra. Sentou na cadeira e avisou cun forte asubío ao secretario que se ocupou de facerme o salvoconduto.

Ben lle vía eu na cara de moucho que tiña, que era un queicoa. Desta xente que non serve senón para ostentar unha praza e deixar que todo llo fagan sen el ter preocupación ningunha. A suntuosidade do seu traxe, o coidado esmerado das súas mans, a mirada fuxidía… incitaban a botarse a el e meterlle unhas lapadas. É unha sensación estraña a que dan certos individuos, coma se pertenceran a outra especie distinta da humana, como se a súa presencia fora unha ameaza. Non é odio, pois normalmente non se coñece ao personaxe, non é ruindade, Deus nos garde de andar pola vida con ela, é algo case máxico, que provoca unha sensación de malestar en todo o organismo, mesmo no pensamento. Recoñezo que ao saír do pazo alivieme, foi como deixar atrás un perigo e a tentación de castigar con violencia a quen non embargante me fixera un gran favor.