A brétema non levantara aquela mañá. Eu sabía o camiño porque moitos dos lugares xa me eran coñedidos. Pasei por Reigada, Bascós, Chabaga, Cereixa, Póboa do Brollón, e  principiei a subir cara a Parada dos Montes. De súpeto, abriuse por riba miña un ceo azul que ao primeiro mancou os meus ollos mais que despois, coa calor do sol, veu dar pracer ao meu lombo.

 Deume a fame e parei para meter un bocado,  costa abaixo, un mar de brétema gris azulada asulagaba os vales, e algúns curutos  a modo de illas, sabresaían daquel océano de néboa. Alí ficaba Monforte, sepultado ós ollos do mundo, alí ficaba coma un pozo, coma o pozo onde tiñan cabida todos os vicios: Exércitos de siareiros nas adegas, asasinos, ladróns e puterío; viño, licor a morrer e ata herbas enfeitizadoras saídas de contos doutros tempos. Nese intre pensei: “¿Se pasei por aquí que outro lugar no mundo pode acabar comigo?”.

Non tardei en pensar no Frei Nicolás. Adiantábame semana e media de camiño pero eu  confiaba no bo cabalo que roubara e estimaba que daría  con el en pouco tempo. Debía de dirixirme a Ponferrada onde el faría un alto, polo que me contara sobre unha doenza que tiña o xuíz Álvarez de Trabada e que el, sabio curandeiro, ía de mirar de lla sanar no tanto que lle cadraba de camiño cara á súa Francia.

Despois de Parada dos Montes pasei por Vilamor. O seu nome pareceume de bo gusto, e máis a paisana que me indicou que así se chamaba o lugar. Daquela eu tiña unha teima coas mozas, que ben non ollaba unha xa me volvía tolo por tocala, e a verdade era que os meus hábitos non impedían o meu pecado. Andado o tempo  fun facéndome máis cauto, redimín os excesos e adoptei conscientemente o celibato. Mais naquel caso non enredei con ela, limiteime a lle preguntar polo camiño e díxome que se quería continuar cara a Castela debía  seguir a Folgoso, despois Seoane do Courel, Esperante, e por último Veiga das Brañas, sempre seguindo o río Lor. A neve cubrira os montes non había moito e algúns picoutos aínda a gardaban con abundancia. Pero tiña sorte, o tempo era bo e o cabalo lixeiro.

No último lugar coñecido, o Lor fixérase estreito;  o cabalo, ás veces, ía polo seu medio como agradecendo o refresco que lle daba a auga. As catro casas que había semellaban desertas e un formigueo amocábame na caluga. Atei a renda na porta dunha corte e berrei con forza por ver se alguén atendía. Dei a volta e alí estaba.  Non era un labrego, e tampouco un pastor. Vestía unha capa estraña e un sombreiro que  non o era menos, como tamén o seu falar. Chamábase Giussepe Balsamo, mais era coñecido como Cagliostro. Na súa fala, que ben se entendía, contoume que a xente desaparecera, e que seguramente algún espírito traicioeiro da montaña os levara para os altos cumes co gallo de se divertir un pouco. Eu contesteille que non cría nesas cousas e que me poñían máis medo os lobos, ou mesmo os homes. Riu amizosamemte e explicoume que viña corrido de Vilafranca onde non apreciaban a súa ciencia e ía camiño de Compostela reclamado por non sei que sociedade masónica da que na miña vida escoitara falar cousa. Indicoume por onde baixaba o camiño de Castela ata o río Valcárcel. Tiña que seguilo e  acadar  Augasmestas , logo Vilafranca e por fin Ponferrada.  Logo tiven eu que facer o propio , mais no sentido contrario. A verdade é que eu non estaba moi forte en xeografía así que lle marquei a rota que dende Santiago me levara  ata ese punto ignorando se esta era a máis apropiada. Obviamente eu non seguira o camiño máis axeitado para ir a Castela, do que me decatara ao adentrarme nestas inmensas terras do Courel.

Convideino a xantar e el accedeu gustoso. Chamáralle a atención a miña sotana e preguntábase o home que qué facía un crego tan novo coma min viaxando só cara a Castela. Resposteille que era correo do bispo Quevedo Quintana e que me dirixía á Corte cunhas novas para El Rei de moita importancia. Conteille tamén que tivera un percance en Monforte onde me quixeran asaltar, e que alí ferira gravemente a catro homes que despois ficaron presos da Xustiza. De pronto escoiteime falar dunha forma grave e mentireira, non sabía o porqué pero lanceime a un discurso  falso, mais non por iso aburrido. Disfrutaba  con cada palabra, ollaba a atención que puña o meu contertulio e eu seguía a inventar nomes e accións que foron formando unha gran bola que o outro non tivo a máis mínima intención de romper. Canso xa de falar deime conta de que o sol ía tocando os curutos dos montes e as sombras apoderábanse das vagoadas que ficaran caladas ao meu relato, como o fixera o meu compañeiro.

Determinamos pasar a noite no lugar e continuar a marcha ao día seguinte. O Giussepe encargouse de afundir coa forza dos seus pés a porta dunha palloza suxa e abandonada, e  no lar que alí había fomos facendo un lume cunha torada de carballo seco que estaba almacenada nun recuncho e que aguantou ata o día seguinte. Voltei convidalo á merenda, pois o home só foi capaz de sacar da súa fardela unha manta coa que nos cubrimos os dous durante a noite. Agora era el quen falaba. E facíao das súas terras de Itálica, da gracia das súas xentes e a forza e poder dos seus príncipes.

O italiano practicaba a ciencia nigromántica, que non era comprendida por moita xente e menos polos xuíces e alguacís do Santo Oficio, que en máis dunha vez quixeran botarlle a man para queimalo nos lumes purificadores. Acusábano de trato co demo e mais de, axudado por este, deixar preñadas a unhas vinte ou trinta mulleres. Cousa esta que non desmentía de todo. Pero el non tiña nada co demo, o que tiña era unha serie de teorías que lle permitían pórse en tratos coas ánimas  do outro lado, algo co que non facía mal a ninguén. Tentou demostralo cun defunto que nos rondaba dende había un cacho, mais a voz de ultratumba non aparecía por ningures e o home achacouno a que ao defunto, que se chamaba Rodolfo, non lle gustara que lle tirara coa porta da que fora a súa casa e agora deixábao quedar mal, coma un mentireiro e un falabarato. Eu, pola miña parte, dixen que non se incomodara, que non tiña  ningún interese en falar con aparecidos e que se quería seguira a contarme como era a súa terra.